मोदीको इजिप्ट भ्रमण राजनीतिक सम्बन्धका साथै व्यापार र आर्थिक साझेदारी विस्तारमा केन्द्रित हुनेछ।
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको तीन दिने अमेरिका भ्रमण सकिएको छ । अमेरिका छाड्नुअघि उनले वासिङ्टनको रीगन सेन्टरमा प्रवासी भारतीयका लागि आयोजना गरेको भेलामा ‘मेक इन इन्डिया’को सन्देश दिएका थिए । यसका साथै अमेरिकासँग नयाँ सम्बन्ध बनाउने कुरा पनि उनको मुखमा आयो । अमेरिकी कंग्रेसको संयुक्त बैठकलाई सम्बोधन गर्ने क्रममा सुनियो।
मोदीको शब्दमा, “अमेरिका र भारतले नीतिहरू मात्र बनाउँदैनन्। जीवन, सपना र भाग्यलाई पुन: आकार दिने… विश्वव्यापी मुद्दाहरूदेखि नयाँ प्रविधिहरूसम्म, दुवै देशले राम्रो भविष्यतर्फ बलियो कदम चालिरहेका छन्। भारतको अमेरिकासँगको नयाँ सम्बन्ध र यात्राले विश्वलाई नयाँ आकार दिनेछ।
मोदी अमेरिकाको भ्रमण सकेर इजिप्ट प्रस्थान गरेका छन् । त्यसअघि वासिङ्टनमा भएको भेलामा आफ्नो अन्तिम भाषणमा उनले भने, ‘अमेरिकासँग भएका धेरै सम्झौताका कारण भारतले जेट इन्जिन प्रविधिलगायत अन्य प्राविधिक क्षेत्रमा नयाँ दिशा पाउनेछ । अमेरिकी लगानीले भारतमा रोजगारी बढाउनेछ । उनले गुगल र एप्पल जस्ता कम्पनीहरूले भारतमा ठूलो लगानी गर्ने बताएका छन् ।
मोदीले भने, ‘यी तीन दिनमा भारत र अमेरिकाबीच नयाँ र गौरवपूर्ण यात्रा सुरु भएको छ । यो नयाँ यात्राले ‘मेक इन इन्डिया’, ‘मेक फर द वर्ल्ड’ को अवधारणालाई अझ बलियो बनाउनेछ।
प्रधानमन्त्री मोदी र अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले शुक्रबार ह्वाइट हाउसमा सिलिकन भ्यालीका विभिन्न ठूला कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतहरूसँग भेटवार्ता गरेका छन् । उक्त भेटमा दुई देशका प्रमुखबीच आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स, उन्नत उत्पादन र भारतमा लगानीका विषयमा छलफल भएको थियो । ह्वाइट हाउसमा दुई देशका व्यापारीहरूसँग भेटघाट गर्दै मोदीले भारतीय प्रतिभा र अमेरिकी प्रविधिको संयुक्त काममा जोड दिएका थिए।
प्रधानमन्त्री मोदी मंगलबार बिहान दिल्लीबाट विमानबाट अमेरिका पुगेका थिए । त्यस देश पुगेपछि प्रधानमन्त्री मोदीले विभिन्न कार्यक्रममा भाग लिएका थिए । राष्ट्रपति बाइडेनसँग द्विपक्षीय वार्ता गर्नुका साथै उनले अमेरिकी विशिष्ट व्यक्तिहरूसँग पनि भेट गरे। अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस अमेरिकाबाट मनाइँदैछ । उनी ह्वाइट हाउसले आयोजना गरेको शाही रात्रिभोजमा पनि सहभागी भएका थिए ।
मोदीलाई बाइडेन सरकारले अमेरिकी कांग्रेसको संयुक्त बैठकलाई सम्बोधन गर्न आमन्त्रित गरेको थियो। उनले बिहीबार सोही मञ्चमा बोलेका थिए । उनको भाषणमा भारत–अमेरिका मैत्री सम्बन्धदेखि लोकतन्त्र, अर्थतन्त्र, वातावरण, आतंकवादसम्मका विभिन्न विषय उठेका थिए । यद्यपी उनले अमेरिकासँगको सम्बन्धमा बढी जोड दिए ।
अमेरिका जाँदै गर्दा प्रधानमन्त्रीले ट्विट गर्दै उक्त देशको भ्रमणबारे जानकारी दिएका थिए । उक्त ट्विटमा अमेरिका र भारतबीचको नयाँ मित्रता पनि उठ्यो । मोदीले ट्वीट गर्दै भने, ‘अमेरिकाको विशेष भ्रमण सकिएको छ । यस भ्रमणको क्रममा मैले भारत-अमेरिका मित्रतालाई मजबुत बनाउने उद्देश्यका धेरै कार्यक्रमहरूमा सहभागी हुन पाएको थिएँ दुई देशले विभिन्न विषयमा मिलेर काम गर्नेछन् विश्वको आगामी पुस्तालाई राम्रो भविष्य दिन दुवै देशले मिलेर काम गर्नेछन्।
मोदीको अमेरिका भ्रमणलाई लिएर दुई देशका सरकारबीच वार्ता भए पनि दुवै सरकारलाई धेरै प्रश्नको सामना गर्नु परेको छ । अमेरिकी कांग्रेसका ७० भन्दा बढी सदस्यले मोदीको भ्रमणप्रति आपत्ति जनाएका छन् । डेमोक्र्याटिक पार्टी अफ अमेरिकाका कांग्रेसका दुई सदस्य इल्हान उमर र रशिदा तालेबले मोदीको संयुक्त अधिवेशनको सम्बोधन बहिष्कार गरेका थिए। दुवै मुस्लिम नेताहरूले मोदी सरकारले भारतमा धार्मिक अल्पसंख्यकहरूलाई दमन गरेको दाबी गरे।
मोदीको भ्रमणलाई लिएर भारत र अमेरिकामा तनाव भए पनि बाइडेन सरकारमाथि दबाब कम नभएको कूटनीतिक वृत्तको दाबी छ । विभिन्न अमेरिकी सरकारी र गैरसरकारी संस्थाहरूले भारतमा धर्मनिरपेक्षता, मानवअधिकार, अल्पसंख्यक अधिकार जस्ता धेरै मुद्दाहरूमा प्रतिवेदन पेश गरे। मोदीलाई विमानस्थलमा स्वागत गर्न कुनै शीर्ष नेता थिएनन् ।
यसबाहेक मोदीको अमेरिका भ्रमणको देशका विपक्षी क्याम्पले पनि आलोचना गरेको छ । मोदी त्यो देशमा पत्रकार सम्मेलनमा गएपछि पनि उनले कांग्रेसको व्यंग्यको सामना गर्नुपरेको थियो ।
