प्रधानमन्त्री मोदी हाल पूर्वी एसिया शिखर सम्मेलन र आसियान–भारत शिखर सम्मेलनमा भाग लिन इन्डोनेसियामा छन् ।
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी आसियान–भारत शिखर सम्मेलनमा भाग लिन बिहीबार बिहान इन्डोनेसिया पुगेका छन् । उनलाई विमानस्थलमा न्यानो स्वागत गरिएको थियो ।मोदीलाई जकार्तामा स्वागत गर्न स्थानीय महिलाहरुको उपस्थिति रहेको थियो । उनीहरुको पहिरनमा भारतीय संस्कृति झल्किएको थियो । देशको नाम परिवर्तन गरेर भारत गर्ने अड्कलबाजीको बीचमा, तिनीहरूको हातमा ‘वी लभ इन्डिया’ देखाइएको प्लेकार्डहरू।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले बिहीबार जकार्तामा आसियान शिखर सम्मेलनलाई पूर्वी एसियाको ‘आवाज’ बलियो बनाउन बोलाए। नयाँ दिल्लीमा जी २० शिखर सम्मेलनको केही घण्टा अघि, धेरैले उनको टिप्पणीलाई महत्त्वपूर्ण ठान्छन्। मनमोहन सिंहको अध्यक्षतामा नै नयाँ दिल्लीले आसियान देशहरूसँगको सञ्चार बढाउन ‘लुक ईस्ट’ नीति अपनाएको थियो।
आसियान सम्मेलन कक्ष रंगीन फूल र विभिन्न देशका राष्ट्रिय झण्डाले सजाइएको थियो । मोदीसँग विभिन्न देशका राष्ट्राध्यक्ष र प्रतिनिधिहरू उपस्थित थिए। सम्मेलनमा जापानी प्रधानमन्त्री फुमियो किशिदाले मोदीसँग शिष्टाचार आदानप्रदान गरेका थिए । प्रधानमन्त्री मोदीले अमेरिकी उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिससँग शुभकामना आदानप्रदान गरे । उनले भने , ‘ आसियान शिखर सम्मेलनको सहअध्यक्ष हुनु भारतका लागि गौरव र सम्मानको कुरा हो।’
जकार्तामा २०औँ आसियान–भारत शिखर सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै मोदीले भने , ‘ भारत र आसियान हाम्रो इतिहास र भूगोलले जोडिएका छन् । हाम्रो पारस्परिक मूल्यमान्यताहरू ; क्षेत्रीय अखण्डता र शान्तिमय , समृद्ध र बहुपक्षीय विश्वमा हाम्रो विश्वासले पनि भारत र आसियानलाई एकसाथ बाँध्छ। आसियान भारतको ऐक्ट ईस्ट नीतिको मुख्य आधार पनि हो।
नरेन्द्र मोदीले सम्मेलनमा भारत-आसियान सहयोगलाई सुदृढ पार्न १२ बुँदे प्रस्ताव गरेका थिए। यसमा डिजिटल रूपान्तरण , व्यापार र आर्थिक संलग्नता समावेश छ ; समसामयिक चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्दै ; मानव-मानव संचार ; र गहिरो रणनीतिक संलग्नता।
प्रधानमन्त्री कार्यालयले जारी गरेको विज्ञप्ति अनुसार प्रधानमन्त्री मोदीले दक्षिणपूर्वी एसिया , भारत , पश्चिम एसिया र युरोपलाई जोड्ने आर्थिक करिडोर स्थापना गर्न आह्वान गरेका छन् । उनले दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्रहरूको संघ साझेदारहरूसँग भारतको डिजिटल सार्वजनिक पूर्वाधार स्ट्याक साझेदारी गर्ने प्रस्ताव गरे। १२ बुँदाहरू मध्ये, प्रधानमन्त्री मोदीले आसियान देशहरूलाई मिशन लाइफ (पर्यावरणका लागि जीवन) मा मिलेर काम गर्न आग्रह गरे।
यसै क्रममा मोदीले विश्व स्वास्थ्य संगठनले भारतमा स्थापना गरेको ‘ग्लोबल सेन्टर फर ट्रेडिशनल मेडिसिन’मा सामेल हुन आसियान देशहरूलाई निम्तो दिएका छन् । उनले विपद् व्यवस्थापनमा कदम चाल्नुपर्ने आवश्यकतासँगै सामुद्रिक सुरक्षा र सुरक्षाका विषयमा सचेतना र सहकार्य बढाउन आह्वान गरे । मोदीले आतंकवाद , आतंकवादको वित्तपोषण र साइबर अवरोधविरुद्ध सामूहिक रूपमा लड्नुपर्ने कुरा दोहोर्या ए।
मोदीको १२ बुँदा
१. दक्षिणपूर्वी एसिया , भारत , पश्चिम एसिया र युरोपलाई जोड्ने आर्थिक करिडोरको स्थापना गर्न आह्वान गरिएको छ ।
२. दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्रहरूको संघ देशहरूसँग भारतको डिजिटल सार्वजनिक पूर्वाधार स्ट्याक साझेदारी गर्न प्रस्ताव।
३. ३. डिजिटल भविष्यका लागि दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्रहरूको संघ – भारत कोष डिजिटल रूपान्तरण र वित्तीय जडानमा सहयोगमा केन्द्रित छ।
४. दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्रहरूको संघ सदस्य देशहरूको अर्थतन्त्र र अनुसन्धान संस्थाहरूलाई सहयोगको नवीकरण।
५. बहुपक्षीय फोरमहरूमा ग्लोबल साउथका मुद्दाहरू सामूहिक रूपमा उठाउन आह्वान।
६. विश्व स्वास्थ्य संगठनले भारतमा स्थापना गरेको ग्लोबल सेन्टर फर ट्रेडिशनल मेडिसिनमा आसियान देशहरूलाई पनि सामेल हुन आमन्त्रित गरिएको छ।
७. मिशन जीवनमा सँगै काम गर्न आह्वान
८. जन-औषधी केन्द्रहरू मार्फत मानिसहरूलाई किफायती र गुणस्तरीय औषधिहरू उपलब्ध गराउनमा भारतको अनुभव साझा गर्ने प्रस्ताव।
९. आतंकवाद , आतंकवादको वित्तपोषण र साइबर अवरोध विरुद्ध सामूहिक लडाईको लागि आह्वान।
१०. दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्रहरूको संघ देशहरूलाई आपदा लचिलो पूर्वाधारको लागि गठबन्धनमा सामेल हुन आमन्त्रित गरियो
११. विपद् व्यवस्थापनमा सहयोग गर्न आग्रह ।
१२. सामुद्रिक सुरक्षा , अन्य सुरक्षा र सचेतनामा सहयोग बढाउन आह्वान।
